Του Κ.Α.Μπογδανίδη
Τριάνταπέντε χρόνια συμπληρώνονται αυτές τις μέρες από τη δίκη των πρωταιτίων της χούντας(έστειλε στη φυλακή 18 από αυτούς και ουσιαστικά έκλεισε το κεφάλαιο 'επταετία' με τον πιο συνοπτικό τρόπο!) και λόγω κρίσης στην χώρα μας ακούω πομφόλυγες και διάφορα κωμικοτραγικά στις πλατείες και τα καφενεία για το πόσο…καλό έκαναν δήθεν οι συνταγματάρχες, πως μπορεί να κατέλυσαν τη δημοκρατία (δεν έκαναν και κανένα έγκλημα πια…λένε) αλλά έφεραν ανάπτυξη στον τόπο με τα έργα, δεν έκλεβαν σαν τους…σημερινούς πολιτικούς. Ουδέν αναληθέστερον για να μην πω ότι είναι και μεγάλη ιστορική μπαρούφα! Όχι μόνο κλάπηκαν πολλά λεφτά, αλλά οι τιμωρίες αφορούσαν συγκεκριμένους ανθρώπους με ιδεολογική κατεύθυνση και φυσικά κανένας του καθεστώτος δεν πειράχτηκε. Αντιθέτως θησαύρισαν!
Οι χουντικοί μπορεί να δικάστηκαν για την εσχάτη προδοσία και το πραξικόπημα, αλλά δεν δικάστηκαν ποτέ για το πλήθος των οικονομικών σκανδάλων που έκαναν. Ήταν ίσως λογικό τα πρώτα χρόνια μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, όλες οι προσπάθειες για κάθαρση είχαν επικεντρωθεί στην τιμωρία των πιο… σοβαρών από τα εγκλήματα της επταετίας - εκείνων δηλαδή που, πρώτα και κύρια, έπρεπε να εξοβελιστούν από τη μελλοντική ζωή της χώρας. Η δημοκρατία είναι σοβαρότερη από όλα τα πολιτικά ζητήματα και ας το ξεχνάμε σήμερα.
Η δίκη των πρωταιτίων της δικτατορίας με τις κατηγορίες της στάσης και της εσχάτης προδοσίας άρχισε στις 28 Ιουλίου 1975 ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών υπό την προεδρία του Ιωάννη Ντεγιάννη.
Η απόφαση εκδόθηκε τέτοιες μέρες-στις 23 Αυγούστου -και προέβλεπε για τους Γ. Παπαδόπουλου, Ν. Μακαρέζο, Στ. Παττακό θάνατο και καθαίρεση για την κατηγορία της στάσης και ισόβια κάθειρξη για την εσχάτη προδοσία. Με μικρότερες ποινές καταδικάστηκαν οι: Γρ.Σπαντιδάκης, Γ.Ζωιτάκης, Δ.Ιωαννίδης, Ι.Λαδάς, Α.Λέκκας, Μ.Ρουφογάλης, Κ.Παπαδόπουλος και Κ.Μπαλόπουλος- από 20 χρόνια κάθειρξη έως 5 χρόνια φυλάκιση.
Στις 25 Αυγούστου το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα τη μετατροπή των θανατικών ποινών σε ισόβια δεσμά. Τέσσερις μέρες αργότερα ο Κ. Καραμανλής διαβεβαιώνει σε ομιλία του ότι: «Όταν ομιλούμε για ισόβια δεσμά, εννοούμε ισόβια δεσμά». Και αυτό ίσχυσε για ορισμένους εξ’αυτών.
Το…πταίσμα
Μπροστά στα 7 χρόνια της χούντας, τις αποκαλύψεις για τα φριχτά βασανιστήρια ή την πολύνεκρη καταστολή των διαδηλώσεων του Νοέμβρη του '73, η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος αποτελούσε μάλλον πταίσμα.
Και υπήρξαν πολλά σκάνδαλα.
Δεν είχε κλείσει ούτε εξάμηνο από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, όταν ο καναδός πανεπιστημιακός Ζαν Μεϊνό εντόπιζε την ουσία της πολιτικής Μακαρέζου σε ένα διάταγμα της 3/8/67: "Μία από τις πρωτοτυπίες αυτού του κειμένου είναι ότι ορίζει πως πρέπει να υπάρξει απόφαση μέσα σε οκτώ ημέρες από από την κατάθεση κάποιας αίτησης για επενδύσεις στη χώρα. Αυτή η ταχύτητα προοριζόταν να επιδείξει την αποτελεσματικότητα του νέου καθεστώτος, στην πράξη όμως σημαίνει ότι, αν πρόκειται πράγματι για καινούριες αιτήσεις, η απόφαση θα παρθεί χωρίς σοβαρή εξέταση του ζητήματος" ("Rapport sur l' abolition de la democratie en Grece", Μόντρεαλ 1967, σ.102-3).
Η νέα συνταγή δεν άργησε να αποδώσει οφέλη - κι όχι φυσικά για το ελληνικό δημόσιο. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τις δύο πιο χτυπητές περιπτώσεις "μεγάλων έργων" που εξαγγέλθηκαν τον πρώτο καιρό της δικτατορίας. Η πρώτη ήταν η σύμβαση με τη Litton Industries για "επενδυτικό πακέτο" στη δυτική Πελοπόννησο και την Κρήτη, σύμβαση που είχε απορριφθεί από τις κυβερνήσεις της ΕΡΕ, του Κέντρου και των Αποστατών, για να υπογραφεί τις πρώτες κιόλας εβδομάδες μετά το πραξικόπημα και να καταλήξει σε φιάσκο.
Η δεύτερη ήταν η αξιοποίηση ενός δαιμόνιου πτωχεύσαντος αμερικανού επιχειρηματία, ονόματι McDonald, που ανέλαβε να βρει κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της "Εγνατίας οδού" αλλά το έσκασε με 4,8 εκατομμύρια δολάρια σε ρευστό κι άλλα 33,4 σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου!
Αλλες αμαρτωλές συμβάσεις της περιόδου, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, αφορούσαν τα έργα του Μόρνου, τα εργοστάσια της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη, την εγκατάσταση της Nestle στη Β. Ελλάδα, κόκ.
"Ηταν χαρακτηριστικό της νοοτροπίας των νέων κυβερνητών", συνόψιζε την όλη εμπειρία το 1971 ο Ι. Πεσμαζόγλου, "ότι δε θα έπρεπε να υπάρχουν ενδοιασμοί για την χορήγηση μεγάλων ή ανεξέλεγκτων προνομίων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Η ίδια προσέγγιση είναι εμφανής επίσης στην προθυμία τους να παραχωρήσουνσυμβάσεις για δημόσια έργα στη βάση απευθείας διαπραγματεύσεων με ιδιώτες και όχι κατόπιν διαγωνισμού" ( "Η ελληνική οικονομία μετά το 1967" στο "Η Ελλάδα κάτω από στρατιωτικό ζυγό", σ. 140). Υπήρχαν και πιό προσωπικές πτυχές αυτής της διαπλοκής. Ο Κ. Τσουκαλάς έχει επισημάνει τη σχέση ανάμεσα στην εγκαθίδρυση της χούντας και τον ελληνοαμερικανό μεγιστάνα Τομ Πάπας, "τα συμφέροντα του οποίου κινδύνευαν αφού η Ενωση Κέντρου αμφισβητούσε τα συμβόλαια που είχε υπογράψει το συγκρότημα με την κυβέρνηση των ανδρεικέλων (...) Ενας υπάλληλος του Πάπας, ο Παύλος Τοτόμης, ανέλαβε το κρίσιμο Υπουργείο Δημ. Τάξεως μετά την επιτυχή έκβαση του πραξικοπήματος. Σε λίγο τα συμβόλαια του Πάπας αναθεωρήθηκαν με τρόπο ευνοϊκό για τον ελληνοαμερικανό κεφαλαιούχο" ( "Η ελληνική τραγωδία", σ.192).
Ανάλογες διασυνδέσεις επισημάνθηκαν και στη σκανδαλώδη ρύθμιση των συναλλαγών της Πεσινέ με το ελληνικό κράτος ( προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και πετρελαίου στο 1/3 του κόστους): σύμφωνα με αποκαλύψεις της "Αυγής" ( 16/4/75), ο αρμόδιος χουντικός υπουργός Κ. Κυπραίος ήταν επίσης πρόεδρος της εταιρείας ΕΤΡΕΞ που είχε αναλάβει όλες τις επεκτάσεις της πολυεθνικής. Τίποτα από όλα αυτά δεν οδηγήθηκε στο δικαστήριο.
Τα σάπια κρέατα
Μοναδικό σκάνδαλο της δικτατορίας που τιμωρήθηκε από τη δικαιοσύνη, η περιβόητη υπόθεση των βρώμικων κρεάτων που εισήγαγαν μεγαλέμποροι από τη Ροδεσία δωροδοκώντας τους αρμόδιους υπαλλήλους. Τη δίκη επιδίωξε το καθεστώς Ιωαννίδη, για να δείξει τη "σαπίλα" των προηγούμενων! Ο ιθύνων νους της επιχείρησης Μιχαήλ Μπαλόπουλος καταδικάστηκε σε 3.5 χρόνια από το στρατοδικείο τον Ιούνιο του 1974 και η ποινή του μειώθηκε σε 2.5 χρόνια από το Πενταμελές Εφετείο της Δημοκρατίας ένα χρόνο αργότερα. Το Νοέμβριο του 1976, μετά από αναίρεση, η ποινή του κατέβηκε στους 14 μήνες. Είχε όμως ήδη καταδικαστεί σε ισόβια στη δίκη των "πρωταιτίων". Την υπόθεση των κρεάτων συνοψίζει ο Αντώνης Σαμαράκης σε άρθρο του στο γαλλικό περιοδικό Le Nouvel Observateur (21.7.1975): "Στην πρόσφατη δίκη ενός από τους συνταγματάρχες, του Μπαλόπουλου, υπουργού Εμπορίου επί χούντας, συνέβηκε κάτι το καταπληκτικό.
Ο Μπαλόπουλος αρχικά διηύθυνε τον ελληνικό τουρισμό (θέση στην οποία εκδήλωσε μια αδιαμφισβήτητη επιτηδειότητα στο άρπαγμα), έπειτα σαν υπουργός Εμπορίου είχε 'αντιμετωπίσει' μια σοβαρή κρίση εφοδιασμού της αγοράς με κρέατα, διεξάγοντας (τυχαία βέβαια με ανθρώπους της Νοτίου Αφρικής) λαθρεμπόριο με σάπια κρέατα, που τα πρόσφερε, επί μήνες ολόκληρους, στους Ελληνες καταναλωτές. Θα νόμιζε κανείς ότι πρόκειται για θεατρικό έργο του Μπρεχτ. Ο Μπαλόπουλος καταδικάστηκε αρχικά σε μερικά χρόνια φυλάκιση και έκανε έφεση.
Οταν η υπόθεσή του πήγε στο Εφετείο, ο εισαγγελέας της Δημοκρατίας, παραδόξως, μετατράπηκε σε δικηγόρο της υπεράσπισης. Ουσιαστικά, είπε, ότι οι συνταγματάρχες δεν έκαναν πραξικόπημα αλλά επανάσταση, το καθεστώς τους μόνο δικτατορία δεν ήταν, ήταν τιμή να είναι κανείς υπουργός υπό το καθεστώς τους, κλπ."
ΠΗΓΕΣ:
*Ζαν Μεϋνώ
*ΠΑΤΡΙΣ
*ΤΑ ΝΕΑ
*Ελευθεροτυπία
*Τα πρακτικά της δίκης των χουντικών
*Η δίκη, δικαστή Ντεγιάννη
*Μαγκάκης Γ.-Αλ., Η δίκη των χουντικών, Ιστορικά (Ελευθεροτυπία),
*Στυλιανού Παττακού "Οδυσσεύς Αγγελής. Ο στρατηγός των στρατηγών"
*Γιώργου Γιαννόπουλου - Richard Clogg (επιμ.) "Η Ελλάδα κάτω από στρατιωτικό ζυγό"
*Γιώργη Θ. Κρεμμυδά "Οι άνθρωποι της χούντας μετά τη Δικτατορία"
No comments:
Post a Comment