Είμαστε μια χώρα, που ενώ υμνεί το ιστορικό της παρελθόν, που ενώ επενδύει λεκτικά κυρίως, στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, υιοθετεί στην πράξη κυρίως το χαμηλού επιπέδου ευμετάβολο και ασταθές, καταναλωτικό μοντέλο του μαζικού τουρισμού...
Του Φίλιππου Βαμβουκάκη
Τελικά αυτή η ακυβερνησία, έχει καταστρέψει την Ελλάδα απ’ άκρη σ’ άκρη! Η χώρα μέσα σε μερικές μέρες, από υπόδειγμα οργάνωσης, κατόρθωσε να διολισθήσει σε τριτοκοσμικού επιπέδου καταστάσεις, επειδή ο ελληνικός λαός δεν αποφάσισε «υπεύθυνα», αλλά μέσα στην «καλοπέρασή» του, έδωσε στην «ανεύθυνη» αριστερά υψηλά ποσοστά. Ακόμα και ο τουρισμός, η λεγόμενη βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, -με τα βαριά οιδηματώδη πόδια και τον ατροφικό εγκέφαλο-, έχει πληγεί ανεπανόρθωτα από αυτήν την ακυβερνησία! Ένας τομέας ο οποίος εδώ και δεκαετίες λειτουργούσε «υποδειγματικά», -με τα λιμάνια, τις μαρίνες, τα αεροδρόμια, τις υποδομές αθλητικού τουρισμού και τουρισμού υγείας, τις αναγνωρισμένες, άψογα διατηρημένες διαδρομές φυσικού κάλλους και ιστορικού-πολιτιστικού ενδιαφέροντος, την επισκεψιμότητα των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, το χωροταξικό σχεδιασμό και την ευδιάκριτη ανεπανάληπτη ταυτότητά του, να έχουν δημιουργήσει ένα προϊόν που δε μπορεί να πληγεί από καμία «ρευστή» πολιτική κατάσταση-, κατάντησε εν μία νυκτί ευάλωτος και θύμα εκβιασμών!
Δομές, υποδομές, νοοτροπίες και μύθοι…
Ο τουρισμός, ένας ομολογουμένως ελπιδοφόρος και χρυσοφόρος για τη λαϊκή (εθνική) οικονομία τομέας, αφέθηκε να παραδέρνει μεταξύ κρατικοδίαιτης επιχειρηματικής νοοτροπίας, διαπλοκής με το πολιτικό κατεστημένο, πρόχειρου σχεδιασμού, κρατικής αναλγησίας, έλλειψης υποδομών, απουσίας συγκεκριμένων κατευθύνσεων και στόχων στην ανάπτυξη και στο marketing. Ένας ακόμα τομέας βολέματος ημετέρων, στους ΕΟΤ εσωτερικού και εξωτερικού και διασπάθισης δημόσιου χρήματος, για να κάνουν δημόσιες σχέσεις το επιχειρηματικό και πολιτικό σύμπλεγμα συμφερόντων, με τα χρήματα του ελληνικού λαού! Ένας ακόμα τομέας με νοοτροπία τζόγου και αρπαχτής! Ακόμα και οι ολυμπιακοί αγώνες του 2004 με τους πακτωλούς των χρημάτων να ρέουν, δεν μπόρεσαν λόγω απουσίας σοβαρού σχεδίου να καταστήσουν την Ελλάδα προνομιακό προορισμό ποιοτικού τουρισμού σε βάθος χρόνου. Έτσι βιώνονται διαχρονικά οι μύθοι μας σε φαντασιακό επίπεδο, γιατί η πραγματικότητα τους μεταβάλλει σε εφιάλτες που κοστίζουν ακριβά. Η φετινή μείωση των αφίξεων-διανυκτερεύσεων, είναι αποτέλεσμα της μνημονιακής πολιτικής εξαθλίωσης, που έχει κατατάξει τη χώρα στις συνειδήσεις των τουριστών ως τριτοκοσμική και της γενικότερης πολιτικής λιτότητας που έχει επιβληθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Διαχρονικά έχουν επηρεάσει αρνητικά, το επίπεδο φιλοξενίας, η συνολικά κακή νοοτροπία των επαγγελματιών και του λαού, ο πολιτισμός της καθημερινότητας, η ποιότητα παροχής υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα, οι δομικές δυσλειτουργίες του τουριστικού προϊόντος και όχι η ακυβερνησία. Το με προχειρότητα δεκαετιών και αφημένο στην τύχη του τουριστικό προϊόν, το καθιστούμε εμείς ευάλωτο, γιατί τη σοβαρότητα και το στόμφο που εμπεριέχουν τα λόγια περί της σπουδαιότητάς του, τα διαδέχεται η ελαφρότητα, η ανευθυνότητα και η προχειρότητα στην πράξη.
Οι κυβερνήσεις πέφτουνε, η αγάπη μένει; «ακυβέρνητες πολιτείες»
Το Βέλγιο είχε να κυβερνηθεί δύο χρόνια σχεδόν, με τους Φλαμανδούς και τους Βαλώνους να φτάνουν κοντά στη διχοτόμηση της χώρας, η Ιταλία της μαφίας, παλαιότερα είχε κάθε τρεις μήνες κυβερνητικές κρίσεις, με τη μια κυβέρνηση να διαδέχεται την άλλη, με επιθέσεις των ερυθρών ταξιαρχιών και διάφορων φασιστικών ομάδων (βομβιστική επίθεση στο σταθμό της Μπολόνια με εκατοντάδες θύματα), η Ισπανία την περασμένη τριαντακονταετία ταλανίζονταν από τρομοκρατικές επιθέσεις των Βάσκων αυτονομιστών της ΕΤΑ, ακόμα και σε τουριστικά θέρετρα, η Γαλλία με το βίαιο αυτονομιστικό κίνημα των Κορσικανών, με μεγάλο ποσοστό μουσουλμανικού πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις και αιματηρό παρελθόν αποικιοκρατίας, αντικειμενικά αποτελεί στόχο ισλαμιστών, όπως και η Αγγλία λόγω του ηγετικού της ρόλου στην οργάνωση και συμμετοχή σε διεθνή εκστρατευτικά σώματα, η Τουρκία με ανοικτό πεδίο αποσταθεροποίησης το κουρδικό θέμα, με άπειρες βομβιστικές επιθέσεις και έναν εμφύλιο πόλεμο σε εξέλιξη στο υπογάστριό της, με χιλιάδες Σύριους πρόσφυγες να συρρέουν… Όλες αυτές οι χώρες έχουν πάρα πολύ και ποιοτικό τουρισμό! Είναι οξύμωρο, μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία κυβερνάται από μονοκομματικές σταθερότατες κυβερνήσεις, εδώ και 38 χρόνια, να καθίσταται τόσο ευάλωτη από το κάθε τι! Τα κατευθυνόμενα δημοσιεύματα του ξένου τύπου, τα τροφοδοτούμε με τη νοοτροπία και τη στάση μας εμείς οι ίδιοι και κυρίως οι αυτοαναγορευμένες δυνάμεις της υπευθυνότητας, αφού η φαύλη κινδυνολογία έχει αντικαταστήσει τα σοβαρά επιχειρήματα και την πολιτική.
Αντιφάσεις και προφάσεις, σχεδιασμοί στο πόδι…
Είμαστε μια χώρα, που ενώ υμνεί το ιστορικό της παρελθόν, που ενώ επενδύει λεκτικά κυρίως, στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, υιοθετεί στην πράξη κυρίως το χαμηλού επιπέδου ευμετάβολο και ασταθές, καταναλωτικό μοντέλο του μαζικού τουρισμού. Το βιώνω δημιουργικά το χρόνο των διακοπών μου, είτε στην ελληνική φύση, είτε μέσα στο τεράστιο εύρος του ζωντανού ιστορικού και πολιτιστικού γίγνεσθαι αυτής της χώρας, ζω δηλαδή το μύθο μου δημιουργικά, συναντώντας και μετέχοντας ο ίδιος στα δρώμενα αυτών των θησαυρών της ανθρώπινης σκέψης, του παγκόσμιου ελληνικού πολιτισμού και της φυσικής ομορφιάς, τελώντας και αισθανόμενος ο ίδιος μέρος αυτού, δε χαρακτηρίζει το στίγμα του όποιου τουριστικού σχεδιασμού, γιατί πάνω απ’ όλα, αυτοί που σχεδιάζουν, μάλλον δεν είναι συνεπαρμένοι από το σενάριο της ποιότητας, αλλά από σενάρια της αρπαχτής και του εφήμερου. Υποτιμάται το τουριστικό μας προϊόν από τον προσανατολισμό της εφήμερης άγρας πελατών στα δημοπρατήρια επιλογών με κριτήριο τη φτήνια, αντί να προσανατολίζεται στη δημιουργία φανατικών εραστών, επαναλαμβανόμενων επισκεπτών, οι οποίοι θα έβλεπαν στη χώρα, στον τόπο, στα ξενοδοχεία και καταλύματα, στις πόλεις και τα χωριά, στους ανθρώπους, στη φύση του βουνού και της θάλασσας, στη διατροφή, στο μύθο, στο σενάριο και τις αξίες που αυτή εκπέμπει, το δεύτερο σπίτι τους, τη δεύτερη φύση τους, τη ζωντανή και ζώσα ουτοπία τους. Είναι τόσα πολλά, είναι τόσα ανεξίτηλα σπουδαία, θαμμένοι θησαυροί που δεν επικοινωνούνται και δε βιώνονται κατ’ αρχήν από εμάς! Συναρπαστικό να βρίσκεται κανείς στην Ελλάδα! Άλλο όμως να βρίσκεται στη μέση μιας θολούρας και άλλο να είναι κοινωνός της ίδιας του της ιστορίας, του αξιακού του υπόβαθρου, καθώς και των αισθητικών του καταβολών, στον τόπο που αυτά ευδοκίμησαν!
Τι πρέπει να κάνουμε; Τι οφείλουμε στην ιστορία μας;
Εάν ο τουρισμός είναι πραγματικά τόσο σημαντικός για την ελληνική κοινωνία, χρειάζεται μια ποιοτική επανάσταση, μια αφύπνιση αξιών, έναν σχεδιασμό, μια παιδεία που θα ξεκινά από τις οικογένειες, θα διαπερνά τη μάθηση στα σχολεία, θα εξειδικεύεται στα πανεπιστήμια και τις τουριστικές σχολές, θα περικλείει την τοπική αυτοδιοίκηση, τις παραγωγικές δομές, τους επιχειρηματίες του τουρισμού, τους παραγωγούς προϊόντων διατροφής, τα προϊόντα περιποίησης, αναζωογόνησης, τα αρωματικά φυτά, τα βότανα, τον πολιτισμό της φυσικής ιατρικής, τις υποδομές άθλησης, το φυσικό, ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον, τους μηχανικούς και τους αρχιτέκτονες. Χρειάζεται ένα κεντρικό επιτελικό σχέδιο και τις περιφερειακές του συνιστώσες, τα οποία θα είναι τμήματα ενός στρατηγικού στόχου. Ο σχεδιασμός αυτός θα στοχεύει στην εξύψωση του προϊόντος Ελλάδα συνολικά, την εξειδίκευσή του ανά περιοχές, πολιτιστικές-ιστορικές ενότητες, στην ποιοτική του αναβάθμιση, την ανάδειξη της διαφορετικότητας, της πολυσχιδίας και την αναγνωρησιμότητά του. Όλα αυτά χρειάζονται σοβαρό σχεδιασμό, υπομονή, επιμονή και προσήλωση στο στόχο. Χρειάζεται σταθερότητα στις αρχές, δημιουργία τουριστικών υποδομών στις πόλεις και τα χωριά, ανάδειξη, προβολή και προστασία των στοιχείων που μας χαρακτηρίζουν, σύγχρονη αντίληψη ανακύκλωσης σκουπιδιών, πεζοδρόμια, οδοποιία, φωτισμό και δημόσια έργα, που δε θα αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος, την ιστορία τον πολιτισμό, το χαρακτήρα και τις συνήθειες των κατοίκων, αναβίωση επαγγελμάτων και ασχολιών που προσέδιδαν χαρακτήρα στις περιοχές. Χρειάζεται βαθιά αισθητική παιδεία, μακριά από την ευκολία του κιτς, την κακογουστιά, την ασυδοσία. Να αγαπήσουμε και να προβάλλουμε τη γλώσσα μας, να εξελληνίσουμε με σεβασμό και γνώση την προβολή των τουριστικών επιχειρήσεων, να περιποιηθούμε τον ξένο όπως αρμόζει σε κάποιον που επισκέπτεται τη χώρα του ξένιου Δία και όχι ενός άξεστου, αγενή φραγκοφονιά! Αυτά και άλλα πολλά χρειάζονται πολύ δουλειά, άριστη οργάνωση εθνικών σχολών τουριστικής εκπαίδευσης, με συγκεκριμένες κατευθύνσεις παραγωγής και πιστοποίησης του δικού μας ποιοτικού τουριστικού προϊόντος. Από αυτές τις σχολές να ξεπηδήσουν στελέχη που θα μεταλαμπαδεύσουν στις υπάρχουσες και τις μελλοντικές τουριστικές υποδομές, το νέο μήνυμα, τη νέα ταυτότητα, τη νέα τεχνογνωσία. Να προβάλλουμε πρωτίστως τον τόπο, τον πολιτισμό, την ιστορία, τα προϊόντα, την ανθρώπινη διάσταση και όχι εφήμερες, αναλώσιμες αξίες! Να επενδύσουμε στη δημιουργία σταθερών σχέσεων ποιότητας! Χρειαζόμαστε συνειδητότητα, αυτοπεποίθηση και όχι αλαζονεία. Σε κεντρικό επιτελικό επίπεδο, θα πρέπει να αποφασιστεί πόσοι, ποιοι και κυρίως πως θα πρέπει να ασχολούνται με τον τουρισμό. Κράτος και τοπική αυτοδιοίκηση οφείλουν να παρέχουν τις υποδομές μιας σύγχρονης πολιτείας, να έχουν χωροταξικό σχεδιασμό, να έχουν πρόταση και κατευθύνσεις ανάπτυξης και όχι να αφήνουν τον καθένα, -ανεξάρτητα εάν οι προθέσεις του είναι αγαθές- να παράγει ότι τουριστικό προϊόν θέλει. Να βάλουν συγκεκριμένους όρους για τη μορφή των μικρών και των μεγάλων καταλυμάτων ανά περιοχή, ανά πολιτιστική και περιβαλλοντική ενότητα, θέτοντας το κοινωνικό συμφέρον, την αισθητική του κάθε τόπου και της ιστορίας του, πάνω από την αισθητική του κάθε επιχειρηματία. Ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει να αναπαράγει και να προστατεύει ως κόρη οφθαλμού την ταυτότητα και το χαρακτήρα κάθε περιοχής, μαζί με την ταυτότητα, τη νοοτροπία, τον πολιτισμό και το χαρακτήρα των κατοίκων της. Να χρησιμοποιεί τους ανθρώπους, τα προϊόντα, την τεχνοτροπία και τα υλικά της κάθε περιοχής, να προβάλει τα ήθη και τα έθιμα, το λαϊκό πολιτισμό, τις ασχολίες, τη γλώσσα, τον κοινωνικό πολιτισμό. Να διαχέει τον παραγόμενο πλούτο στην κοινωνία! Κάθε πέτρα και μια ιστορία, κάθε μονοπάτι και μια ιστορική διαδρομή, κάθε λέξη ένας πολιτισμός και μια φιλοσοφία, κάθε νότα, κάθε χορευτικός βηματισμός μια ψυχοσύνθεση, κάθε μνημείο, κάθε έργο τέχνης, ένα αισθητικό μέτρο. Έτσι θα αναπαραχθούν και θα συνδεθούν οι κρίκοι ενός τουριστικού κύκλου εργασιών, χωρίς τα φαινόμενα της φτήνιας και της αλλοτρίωσης. Στόχος είναι να γίνει η Ελλάδα τρόπος ζωής εκατομμυρίων πολιτισμένων ανθρώπων!
Ένα τελευταίο ερώτημα: Πως μπορούν να συνυπάρχουν ταυτόχρονα, τα μεγάλα σχέδια εκτεταμένης ενεργειακής «αξιοποίησης» της Κρήτης, με τους στόχους ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος, δημιουργίας συνθηκών ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης, ήπιων μορφών εναλλακτικού τουρισμού και παραγωγικής ανασυγκρότησης στον πρωτογενή τομέα; Με ποια αισθητική αντίληψη, με ποια αντίληψη ανάπτυξης, με ποια συνείδηση και ποια λογική εκπορεύονται αυτά τα αλληλοσυγκρουόμενα μεταξύ τους σχέδια; Μήπως ο Μίνωας και οι αρχαίοι φιλόσοφοι περνούσαν δίπλα από ανεμογεννήτριες, από παράνομες χωματερές και συρματοπλέγματα, για να στοχαστούν, να παράγουν πολιτισμό και να διαβουλευτούν για τους νόμους; Ο μύθος του ελληνικού τουρισμού ακολούθησε τα μύθο της «ισχυρής» Ελλάδας: Ξεφούσκωσε! Καιρός να χτίσουμε τώρα, με την κοινωνία παρούσα και όχι να εξακολουθούμε να φουσκώνουμε μπαλόνια!
http://cretalive.gr/new/92858/synergates/F.Bamboukakis_Tourismos_en_meso_nefon…Zise_to_mutho_sou